Nadwrażliwość a nabycie odporności u ludzi i zwierząt

Szkoła niemiecka utrzymuje, że nadwrażliwość i nabyta odporność powstają u zwierząt i u ludzi, przy pierwszym zakażeniu prątkami gruźlicy równocześnie, stwarzając stan alergiczny. Natomiast szkoła francuska odróżnia obydwa składniki zjawiska: odporność i nadwrażliwość: Jako jeden z dowodów słuszności tego zapatrywania przytacza się, że u tubylców Południowej Afryki oraz obszarów Afryki Wschodniej, należących   do Portugalii, często stwierdza się wybitną nadwrażliwość na za- każenia gruźlicze w postaci silnego skórnego odczynu tuberkulinowego,            a pomimo to ludność ta łatwo zapada na ciężką gruźlicę. U tych spośród 93.000 Murzynów, u których odczyn tuberkulinowy śródskórny był przy przyjęciu do kopalń w Johanesburgu bardzo silny, stwierdzono po kilku latach pracy gruźlicę u 154,7 na 10.000, u Murzynów ze słabym odczynem w 68,3 na 10.000, natomiast u tych, którzy mieli odczyn ujemny zaledwie w 34,7 na 10.000. Spostrzeżenia te dowodzą, że alergia może powstać w pewnych okolicznościach bez równoczesnej odporności. Na odwrót, pomimo bardzo wyraźnej odporności ustroju na gruźlicę skórny odczyń tuberkulinowy może być ujemny, a przy nie zmienionej odporności już to, dodatni, już to ujemny. Brak równoległości między natężeniem odczynu tuberkulinowego, świadczącego o swoistej alergii ustroju, a stopniem odporności na zakażenie gruźlicze, może zależeć od tego,    że alergia gruźlicza skórna idzie nie zawsze w parze z taką samą alergią innych tkanek. Alergia gruźlicza jest wielkością względną. Jeżeli pierwsze zakażenie prątkami gruźlicy jest silne, to następne słabe zakażenie może w ustroju nie wywołać w ogóle żadnych widocznych zmian, albo wywołuje nieznaczny tylko odczyn. Natomiast zakażenie bardzo, silne może przełamać odporność wytworzoną przy pierwszym zakażeniu,  a nawet spowodować odczyn bardzo burzliwy, który może się skończyć śmiercią zwierzęcia. [hasła pokrewne:  pediatra ostrołęka, matołectwo, matołectwo na włosy ]