Ustrój, który juz walczyl z

Ustrój, który już walczył z prątkami przy pierwszym za- każeniu, zachowuje się wobec nowego zakażenia inaczej niż poprzednio. Wskutek nabytej alergii chory jest teraz nadmiernie wrażliwy na prątki gruźlicy i ich jady i oddziaływa rozleglejszym i żywszym czynem zapalno-wysiękowym niż w gruźlicy pierwszo- rzędnej. Zmianie tej towarzyszy niedodma tkanki płucnej, otaczającej ognisko gruźlicze. Zapalenie okołoogniskowe (inflammatio perifocalis), zwane także “obocznym” (inflammatio collateraIis), ma dużą skłonność do serowacenia i rozmiękania, może wszakże cofać się wskutek szybko wzrastajacego uodpor- nienia i wsysając się nie, pozostawić żadnego śladu. albo też zwłóknieć i stwardnieć pozostawiając “pole stwardnienia” Redeleera. W ra- zie serowacenia ognisko może stawać się źródłem dalszego. szerzenia się sprawy drogą przerzutów. Odczyny tuberkulinowe skórne i ogniskowe są w tym okresie żywe, a ogólne – słabe. Prócz wybitnych odczynów zapalno-wysiękowych, zależnych od nadwrażliwości ustroju, cechującej alergię tego okresu tzw. alergię wtórną, dla gruźlicy wtórnej ze stanowiska klinicznego są znamienne przerzuty drogą krwi (infectio tuberculosa meta- rtatica haematogenes) bądź to w całym ustroju, bądź też tylko w płucach albo w jakimkolwiek innym narządzie lub tkance. W ten sposób w razie bardzo. obfitych wys1ewów i niedostatecznej odporności ustroju dochodzi do zatrzymania krążących w krwi prątków w licznych narządach. W na- stępstwie tego powstaje ostra gruźlica prosówkowa uogólniona lub ogra- niczona tylko płuc i opłucnej. Usadowienie się prątków w kościach i sta- wach może wywołać gruźlicę kostno-stawową. W ten sam sposób może powstać gruźlica narządu wzroku, krtani, jelit, nerek, gruźlicze zapalenie opon mózgowych, błon surowiczych, zołzy w postaci obrzmienia węzłów szyjnych, pachowych, pachwinowych i in., gruźlicze zmiany w skórze, różne postaci gruźlicy krwiopochodnej płuc itd. Jest to okres uogólnienia gruźlicy. Sprawa w tym okresie toczy się przeważnie poza obrębem płuc, płuca bowiem w przeciwieństwie. do reszty ustroju zachowują jeszcze dostateczną od- porność, nabytą dzięki wysiewom, które w pierwszym okresie dotyczą przede wszystkim płuc. [hasła pokrewne: , krem neutrogena, balsam do włosów, kostiumy kąpielowe jednoczęściowe ]