Wodogłowie wrodzone i nabyte

Wodogłowie może powstać albo wskutek zaniku tkanki mózgowej, albo wskutek zakłócenia równowagi między tworzeniem się a wchłanianiem płynu mózgowordzeniowego. Nadmierne tworzenie się płynu przy utrudni0nym wchłanianiu bywa następstwem długotrwałego zapalenia opon mózgowych. Przy prawidłowym wytwarzaniu się płyn może mieć utrudniony odpływ wskutek zmian w kosmkach pajęczynówki albo wskutek odcięcia części, lub całego układu komorowego od przestrzeni podpajęczynówkowych, np. wskutek spraw nowotworowych lub zapalnego zarośnięcia wodociągu Sylviusza, otworów Luschki i Magendiego, zmian zapalnych na podstawie mózgu w obrębie zbiorników itd.                       W przypadkach wrodzonego wodogłowia czaszka może być początkowo prawidłowej wielkości i dopiero później się zwiększać. W ciężkich przypadkach półkule mogą się spłaszczyć do tego stopnia, że głowa prześwieca pod światło. Szwy kostne rozstępują się, ciemiączka się uwypuklają, następuje wytrzeszcz, a gałki oczne ulegają skręceniu ku dołowi. Jeżeli nie dojdzie do rychłej śmierci, gdy płyn narasta umiarkowanie, to po pewnym czasie powiększenie się głowy może ustać bez pozostawienia znaczniejszych szkód cielesnych i umysłowych. Wodogłowie wcześnie nabyte daje te same następstwa. U dzieci z wodogłowiem, nawet przy nieznacznym powiększeniu głowy, przy opukiwaniu można uzyskać oddźwięk pękniętego garnka wskutek rozejścia się szwów kości czaszki. Poza niedorozwojem umysłowym, który może osiągnąć wszelkie stopnie od głębokiego idiotyzmu aż po nieznaczne ograniczenie umysłu, występują jeszcze inne cechy zespołu psychoorganicznego,     jak euforia, drażliwość, wybuchowość z chwiejnymi afektami, osłabienie pamięci, zwiększona przerzutność uwagi, czasem ponadto skłonność do mędrkowania i pyszałkowatości. Ostatnio próbuje się leczenia neurochirurgicznego, jednakże z wątpliwym powodzeniem. [patrz też: fala uderzeniowa katowice, skrzypokrzywa, oddział detoksykacyjny ]